Een Zekering Testen met een Multimeter
Figuur 1: Een zekering controleren met een multimeter
Een zekering is een elektrisch apparaat dat een stroomkring onderbreekt in geval van kortsluiting of stroompieken. De zekering bevat een metalen gloeidraad die brandt wanneer de zekering doorbrandt bij overbelasting van de stroom. Het is noodzakelijk een zekering te testen om er zeker van te zijn dat deze in goede staat is en een elektrisch circuit of apparaat kan beschermen tegen vlam vatten. In dit artikel wordt uitgelegd hoe u een zekering visueel kunt controleren en ook hoe u een multimeter kunt gebruiken om te bepalen of de zekering geschikt is voor gebruik in een elektrisch circuit.
Bekijk onze online selectie multimeters!
Wat is een zekering?
Een zekering is een elektrisch onderdeel dat is ontworpen om stroomleidingen, kabels en apparatuur te beschermen tegen te hoge temperaturen en stroompieken door een circuit veilig te openen wanneer er een abnormaal hoge stroom doorheen loopt. Een zekering bevat een metalen element dat ontworpen is om slechts een beperkte elektrische stroom te geleiden. Wanneer zich een overbelasting of kortsluiting voordoet, verhit de hoge stroom de smeltgeleider, waardoor een opening in de smeltgeleider ontstaat, zoals te zien is in figuur 2 (rechts). De opening onderbreekt de stroom door de zekering en het hele circuit, waardoor brand wordt voorkomen. Een doorgebrande zekering moet worden vervangen.
In sommige gevallen kan een zekering doorbranden, zelfs als er geen sprake is van overbelasting. De zekeringdraad kan beschadigd raken door vochtophoping, beschadigde stopcontacten of door de keuze van het verkeerde type zekering voor een bepaalde toepassing. Zelfs met een nieuwe zekering is het verstandig te controleren of de aansluitdraad binnenin vrij is van beschadigingen.
Hoe patroon- en autozekeringen te testen
Een patroonzekering heeft een cilindrische vorm en heeft contactpunten aan elk uiteinde, zoals te zien is in figuur 2. Patroonzekeringen worden vaak gebruikt om elektrische apparaten zoals koelkasten, motoren en airconditioners te beveiligen. Een zekering voor auto's is een speciaal type zekering dat in voertuigen wordt gebruikt. Zowel patroon- als autozekeringen kunnen visueel worden gecontroleerd op gebroken draden of worden getest met een multimeter om na te gaan of ze geschikt zijn voor gebruik.
Een zekering visueel controleren
Verwijder de zekering voorzichtig uit het circuit met geïsoleerde handschoenen en/of geïsoleerd gereedschap. Als het glas helder is, kan de zekering visueel worden gecontroleerd om vast te stellen of deze gebroken is. Een goede zekering heeft een connector die het ene uiteinde van de zekering verbindt met het andere, zoals te zien is in Figuur 2 (links) en Figuur 3.
Een doorgebrande zekering is te zien in Figuur 2 (rechts). De beschadigde zekering heeft kapotte of gesmolten connectoren, die er bruin, troebel of zwart uit kunnen zien vanwege de gesmolten connector.
Veel zekeringen hebben een vulling rond de zekeringdraad, waardoor die moeilijk te zien is. Vulstoffen zoals zand worden gebruikt om de zekering te ondersteunen en de warmteoverdracht te verbeteren, waardoor het punt waarop de zekering smelt wordt vertraagd. Dergelijke zekeringen kunnen korte overbelastingen overleven, en zij zullen alleen doorslaan wanneer er een aanhoudende overstroom is. In dergelijke gevallen is de beste optie de zekering te controleren met een multimeter.
Figuur 2: Een goede zekering met intacte zekeringdraad (links) en een doorgebrande zekering (rechts)
Figuur 3: Goede auto zekering met draad intact
Controle van een zekering met een multimeter
Gebruik een multimeter om te controleren of een zekering van een patroon of auto is doorgebrand of nog in goede staat is. Sluit de rode sonde aan op de VΩmA-aansluiting en de zwarte sonde op de COM-aansluiting van de multimeter. Om een zekering te testen, plaatst u een van de sondes van de multimeter aan het ene uiteinde van de patroon en het andere aan het andere uiteinde, het maakt niet uit welke sonde aan welke kant gaat. In het geval van zekeringen voor auto's, raakt u de sondes aan de zekeringsdraden (blootliggende metalen delen).
Let op: Voordat u tests uitvoert op stroomcircuits onder spanning, moet u persoonlijke beschermingsmiddelen dragen (bijv. veiligheidsbril, geïsoleerde handschoenen), geïsoleerd gereedschap gebruiken en horloges en sieraden afdoen.
Doorgangstest
- Om de doorgangsmodus te openen, draait u aan de knop van de multimeter en kiest u het symbool dat overeenkomt met een zich voortplantende geluidsgolf op het paneel (figuur 5, gelabeld met A).
- Een pieptoon wijst op een gesloten verbinding in de zekering. De zekering heeft dus geen kapotte verbinding, en hij is goed.
- Als de multimeter niet piept en er een grote weerstandswaarde op het display wordt weergegeven, betekent dit dat de connector binnenin de zekering niet ononderbroken is, en dat deze kapot is.
Weerstandstest
- Draai de knop van de multimeter naar een van de weerstandswaarden (figuur 5, label B) op het voorpaneel (begin met de hoogste waarde of kies, proefondervindelijk, een waarde die het dichtst bij de waarde van de te meten weerstand ligt).
- Noteer de weerstandswaarde op het display van de multimeter. Een kleine waarde van de weerstand (in ohm) geeft aan dat de zekering goed is. Een grote waarde (in megaohms) geeft aan dat de zekering kapot en slecht is.
Let op: Neem de nodige voorzorgsmaatregelen bij het controleren van de zekering. Schakel de elektrische apparatuur (of het voertuig in het geval van een zekering voor auto's) uit, trek de zekering uit het stopcontact en verwijder de zekering voordat u weerstands- of continuïteitsmetingen uitvoert.
Figuur 4: Voorzichtig verwijderen van de auto zekering voor multimeter metingen
Spanningstest
- Draai aan de multimeter om de spanningsmeting te kiezen. Kies AC (Afbeelding 5 met label C) spanning indien de zekering is geïnstalleerd op een AC circuit en kies anders DC (Afbeelding 5 met label A).
- Zet het circuit/voertuig aan.
- Noteer de spanningswaarde op het display van de multimeter.
- Als de genoteerde spanning dicht bij de toegepaste spanning ligt, is de zekering stuk en open.
- Als er weinig of geen spanning over de zekering wordt ontwikkeld, betekent dit dat de weerstand van de zekeringstekker bijna nul is en dat de zekering goed is.
Figuur 5: Multimeter met verschillende meetmodi: gelijkspanning (A), weerstand (B), wisselspanning (C) en continuïteit (D)
FAQs
Hoe controleer je of een zekering doorgebrand is?
Verwijder de zekering uit de houder en controleer de zekeringdraad visueel, want elke donkere verkleuring of gebroken draad betekent dat de zekering stuk is. U kunt ook een multimeter gebruiken om de zekering te controleren.
Hoe test ik een zekering onder spanning?
Draag geïsoleerde handschoenen en gebruik geïsoleerd gereedschap. Gebruik de continuïteitsstand op de multimeter en raak de uiteinden van de zekering aan. Als er een pieptoon klinkt, is de zekering goed; zo niet, dan is zij doorgebrand en moet zij worden vervangen.